Zarys ogólny
Najstarsze ślady pobytu ludzi w okolicy Wronek sięgają środkowej epoki kamienia, czyli tzw. mezolitu, na co wskazują znalezione na Borku, w pobliżu lewego brzegu Warty, krzemienne grociki strzał do łuku. Pierwszą datą, pod którą wymienia się Wronki, jest rok 1279.
W okresie późnego średniowiecza rozwinęło się znacznie rzemiosło i handel, czemu sprzyjało korzystne położenie Wronek przy szlaku wodnym, jakim była Warta i szlaku drogowym: Poznań-Szczecin. Dokument z 1298 roku wskazuje na istnienie komory celnej, przynoszącej miastu niemałe zyski. Wronki stanowiły własność: królewską (1279-1298), prywatną (1298-XIV wiek), królewską oddaną w dzierżawę rodom szlacheckim (XIV wiek - 1515). Natomiast w roku 1515 miasto przeszło na własność bogatego i wpływowego rodu wielkopolskiego - Górków.
Od 1592 r. Wronki posiadali Czarnkowscy, następnie w XVII stuleciu Kostkowie, a po nich Korzbok Łąccy, zaś w wieku XVIII miasto zakupili Koźmińscy, w wieku XIX właścicielami zostali Dzieduszyccy, a ostatnimi czasy właścicielami byli Grabowscy.
W 1793 r. Podczas II rozbioru Polski Wronki podobnie jak cała Wielkopolska, znalazły się pod zaborem pruskim. Nastąpił długi - trwający 126 lat - okres pozbawiania Wielkopolan swobód obywatelskich, ucisku i germanizacji narodu polskiego. Mimo ciężkiej sytuacji gospodarczej Polacy, zakładali różne towarzystwa, które ich scalały i pobudzały uczucia patriotyczne. Powołano we Wronkach organizacje społeczne takie jak: Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Przemysłowe, towarzystwa sportowe: Wroniecki Klub Cyklistów "Sokół". Ożywiła się także działalność, liczącej setki lat Bractwa Kurkowego. Wielkim sukcesem było powołanie w 1857 r. Ochotnej Staży Pożarnej, zaliczonej do najstarszych w Polsce.
Od połowy XIX stulecia nastąpiło we Wronkach znaczne ożywienie gospodarcze, do czego przyczyniło się także uruchomienie w 1848 r. linii kolejowej Poznań - Szczecin. Wybudowanie wielkiego więzienia w 1894 r. spowodowało duży napływ urzędników niemieckich. W okresie międzywojennym wronczanie, działając w różnych organizacjach i towarzystwach, powoływali zespoły muzyczne (szczególnie chóry), drużyny harcerskie, kluby sportowe, a istniejący już od dawna "Sokół" i Bractwo Kurkowe wznowiły ożywioną działalność. Pod względem gospodarczym, Wronki odnosiły również spore sukcesy. Największym ówczesnym zakładem była Fabryka Przetworów Kartoflanych.
1 września 1939 r. rozpoczęła się II wojna światowa. Niemcy do Wronek wkroczyli po pięciu dniach. Nastąpił okres ujarzmienia i bezwzględnego wykorzystywania Polaków do niewolniczej pracy, nastąpiły też masowe wywózki (zwłaszcza młodzieży), do przymusowych robót na terenie Rzeszy. Wronki zostały wyzwolone w dniu 25 stycznia 1945 r.
